إِنَّ أَعفَى النّاسِ مَن عَفا عِندَ قُدرَتِهِ؛
با گذشتترین مردم، کسى است که در زمان قدرت داشتن، گذشت کند.
الدرة الباهرة، ص 24
حدیث (7)
پیامبر صلىاللهعلیهوآله :
تَعافَوا تَسقُطِ الضَّغائِنُ بَینَکُم؛
از یکدیگر گذشت کنید، تا کینههاى میان شما از بین برود.
کنزالعمال، ج3،
ص373، ح7004
حدیث (8)
امام رضا علیه السلام :
فى قَولِهِ تَعالى: (فَاصفَحِ الصَّفحَ الجَمیلَ) ـ : عَفوٌ مِن غَیرِ
عُقوبَةٍ وَلا تَعنیفٍ وَلا عَتبٍ؛
درباره آیه «پس گذشت کن گذشتى زیبا...» فرمودند: مقصود، گذشت بدون مجازات و تندى و
سرزنش است.
اعلام الدین، ص307
حدیث (9)
امام على علیهالسلام :
شَرُّ النّاسِ مَن لایَعفو عَنِ الزَّلَّةِ وَلایَستُرُالعَورَةَ؛
بدترین مردم کسى است که خطاى دیگران را نبخشد و عیب را نپوشاند.
غررالحکم،
ج4، ص175، ح5735
حدیث (10)
امام على علیهالسلام :
جازِ بِالحَسَنَةِ وَتَجاوَزعَنِ السَّیِّئَةِ ما لَم یَکُن ثَلَما فِى الدّینِ
أَو وَهنا فى سُلطانِ السلامِ؛
(بدى یا خوبى را) به نیکى پاداش ده و از بدى درگذر، به شرط آن که به دین لطمهاى
نزند یا در قدرت اسلام ضعفى پدید نیاورد.
غررالحکم،
ج3، ص373، ح4788
حدیث (11)
امام صادق علیه السلام :
اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الخلاقِ؟ الصَّفحُ عَنِ النّاسِ وَ
مُواساةُ الرَّجُلِ اَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکرُ اللّهِ کَثیرا؛
آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى
به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن.
معانى الأخبار، ص 191، ح 2
حدیث (12) امام على علیهالسلام :
عَلَیکَ بِمُداراةِ النّاسِ وَ اِکرامِ
العُلَماءِ وَ الصَّفحِ عَن زَلاّتِ الخوانِ فَقَد
اَدَّبَکَ سَیِّدُ الوَّلینَ وَ الخِرینَ بِقَولِهِ
صلىاللهعلیهوآله : اُعفُ عَمَّن ظَـلَمَکَ وَ صِل مَن
قَطَعَکَ وَ اَعطِ مَن حَرَمَکَ ؛
تو را سفارش مىکنم به مداراى با مردم و احترام
به علما و گذشت از لغزش برادران (دینى)؛ چرا که سرور اولین و
آخرین، تو را چنین ادب آموخته و فرموده است : «گذشت کن از کسى که
به تو ظلم کرده ، رابطه برقرار کن با کسى که با تو قطع رابطه کرده
و عطا کن به کسى که از تو دریغ نموده است».
اعلام الدین، ص 96
حدیث (13) پیامبر صلىاللهعلیهوآله :
ألا اُخبِرُکُم بِاَشبَهِکُم بى؟ قَالوا:
بَلى یا رَسولَ اللّهِ. قالَ: اَحسَنُکُم خُلقا وَ اَلیَنُکُم
کَنَفا وَ اَبَرُّکُم بِقَرَابَتِهِ وَ اَشَدُّکُم حُبّا
لاِِخوانِهِ فى دینِهِ وَ اَصبَرُکُم عَلَى الحَقِّ وَ اَکظَمُکُم
لِلغَیظِ وَ اَحسَنُکُم عَفوا وَ اَشَدُّکُم مِن نَفسِهِ
اِنصافا فِى الرِّضا وَ الغَضَبِ؛
آیا شما را از شبیه ترینتان به خودم با خبر
نسازم؟ گفتند: آرى اى رسول خدا! فرمودند: هر کس خوش اخلاقتر،
نرمخوتر، به خویشانش نیکوکارتر، نسبت به برادران دینىاش
دوستدارتر، بر حق شکیباتر، خشم را فروخورندهتر و با گذشتتر و در
خرسندى و خشم با انصاف تر باشد.
کافى، ج 2، ص 240، ح 35
حدیث (14) پیامبر صلىاللهعلیهوآله :
اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالخلاصِ
فِى السِّرِّ وَ العَلانیَةِ وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و
اُعطىَ مَن حَرَمَنى و اَصِلَ مَن قَطَعَنى و اَن یَکونَ صَمتى
فِکرا وَ نَظَرى عِبَرا؛
پروردگارم هفت چیز را به من سفارش فرمود: اخلاص
در نهان و آشکار، گذشت از کسى که به من ظلم نموده، بخشش به کسى که
مرا محروم کرده، رابطه با کسى که با من قطع رابطه کرده، و سکوتم
همراه با تفکّر و نگاهم براى عبرت باشد.
کنزالفوائد، ص 184
حدیث (15) پیامبر صلى الله علیه و آله :
مَن یَغفِر یَغفِرِ اللّهُ لَهُ وَ مَن
یَعفُ یَعفُ اللّهُ عَنهُ؛
هر کس از خطاها درگذرد، خدایش از او درگذرد و
هر کس گذشت کند خدا نیز از او گذشت کند.
نهج الفصاحه، ح 2768
حدیث (16) امیرالمومنین علی (ع) :
ألعَفوُ
یُفسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدر إصلاحِهِ مِنَ الکَریمِ.
عفو و گذشت به همان اندازه که در اصلاح شخص بزرگوار موّثر است شخص
فرومایه را تباه می کند.
بحار الانوار، ج74، ص42
حدیث (17) امام
صادق علیه السلام:
ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ
فِیهِ کـانِ سَیِّـداً: کَظمُ الغَیظِ وَالعَفـوُ عَن المَسیىءِ والصِّله
بِـالنَفـسِ وَالمـالِ؛
سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن
،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.
تحف العقول، ص 317